آیتالله العظمی جوادی آملی: عدم اراده سبب تربیت عالم بیعمل میشود.
حضرت آیتالله عبدالله جوادی آملی در درس تفسیر قرآن کریم در مسجد اعظم قم با اشاره به آیات سوره فاطر، گفت: عزت یک امر مطلوب برای هر فرد و جامعهای است که تنها در اختیار خداوند متعال بوده و راه رسیدن به عزت نیز با اعتقاد صحیح و عمل صالح صورت میگیرد، یعنی نیاز به تحصیل حسن فاعلی و فعلی است، فردی که به خدا نزدیک شود از عزت برخوردار میشود که انبیا، اولیا و مؤمنان این راه را طی کردند.عمل صالح همانند سکوی پروازی است که افراد را به معراج میرساند، کسی که دارای اعتقاد طیب است سوار بر مرکب براق گونه شده و حرکت میکند، در روایت معراج آمده «یک گام براق به اندازه چیزی است که یک چشم میبیند»، یعنی از زمین تا آسمان است چرا که ما با چشم خود ستارگان را نیز میبینیم.
فرد دارای عقل نظری و عملی است، عقل نظری مسؤول اندیشه و عقل عملی مسؤول عمل کردن است، مرز عقل نظری با عقل عملی جدا است،فرد باید عقل عملی را با اعتقاد به جان خود گره بزندولی به سبب فلج بودن دست این عقل را به جان گره نمیزند، از اینرو عالم بیعمل میشود.
عالم بی عمل در اراده و نیت کردن فلج است و گرنه آنچه که باید بفهمد میفهمد، برای مثال عالم بیعمل ممکن است خوب سخنرانی کرده و سخن بگوید ولی وقتی از منبر پایین آمد به نامحرم هم نگاه کند یا رومیزی و زیر میزی را با هم بگیرد، چرا که آنچه نباید این کار را نکند فلج است.ما در بیرون چشم و گوش داریم که کار آنها فهمیدن است، کار دست و پا نیز حرکت کردن است، اگر فردی چشم و گوش درست داشته باشد مار یا عقرب را ببیند به آنها علم پیدا میکند ولی وقتی دست یا پای او فلج باشد فرار نمیکند، حتی عینک تا تلسکوپ به او داده شود مشکلاش حل نمیشود، عالم بیعمل نیز مشکل حوزوی و دانشگاهی ندارد خوب مسأله را فهیمده استولی تمام مشکل او این است که در جهاد درون دستگاه عزم، اراده، نیت و اخلاص او فلج شده استاز اینرو صد در صد مسأله را میداند و صد در صد گناه میکند.
خود معتاد خطرهای اعتیاد را میداند، هر شب با جعبه کنار جدول خیابان دست به گریبان است، از اینرو خود او بیش از همه خطر را میداند، سفارش، نصحیت و موعظه برای معتاد لغو است چرا که او از نظر علمی بیش از دیگران عالم است ولی باید انگیزه، دست و پای فلج او را باز کرد.
بر همه ما لازم است نخست قضایای علمی را با برهان عالمانه بفهمیم تا محقق شویم،سپس متحقق شویم، یعنی نتیجه تحقیق علمی را با جان خود گره بزنیم که در این صورت فرد مؤمن شده و با عمل صالح و نماز به سکوی پرواز و معراج میرسد.
__صله رحم، صدقه دادن، رعایت بهداشت، کم و خوب خوردن سبب طولانی شدن عمر میشود، ۸۰ درصد بیماریها به سبب پر و بدخوری است و ۲۰ درصد دیگر به سبب تصادف یا علل و عوامل دیگر اتفاق میافتد، این چنین نیست که قضا و قدر مقدر شده باشد که فلان فرد هفتاد سال زندگی کند هر چند بهداشت را رعایت بکند یا خیر، صله رحم و صدقه بدهد یا خیر.ما در عالم با تکالیف، خوب و بد مواجه هستیم، البته ما نمیدانیم که عمر ما چقدر خواهد بود ولی خدا میداند که افراد چه میزان عمر با رعایت مسائل و رعایت نکردن آنها خواهند داشت، در نظام الهی چیزی مبهم نیست، ذات اقدس الهی میداند که فلان فرد در فلان موقع میمیرد، البته سوء یا حسن اختیار سبب کوتاه یا طولانی شدن عمر میشود.خدا میداند که یک فرد خوب یا بد میشود، خدای سبحان میداند کدام فرد با اختیار عمل شقی و کدام فرد با اختیار عمل صالح انجام میدهد.
__خانوادهای که در آن نماز، روزه و قرآن راه پیدا نکند مقبره خانوادگی است ایشان در ادامه آیه «وَمَا یَسْتَوِی الْبَحْرَانِ هَـٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَـٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ ۖ وَمِن کُلٍّ تَأْکُلُونَ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا ۖ وَتَرَى الْفُلْکَ فِیهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» را مورد اشاره قرار داد و خاطرنشان کرد: در دریای شور و شیرین پرورش ماهی، صدف و یا کشتی رانی برای حمل نقل کالا و مسافرت صورت میگیرد، شاید این آیه میخواهد قدرت خداوند متعال را نشان بدهد چرا که خدا هم در آب شور و هم در آب شیرین موجودات مختلفی را پرورش میدهد، شاید هم این آیه برای تعبیر مؤمن و کافر به کار رفته باشد و میخواهد بگوید فرق کافر و مؤمن همانند آب شور و شیرین است، برخی از افراد در مقبرهها خانوادگی زندگی میکنند، یعنی نماز، روزه و قرآن در زندگی آنها راه نیافته است و آنها همانند مردگان هستند.