آیت الله العظمی جوادی آملی :
براساس تقسیم قرآنی آن علمی «علم‌الیقین» است که مقدمه و زمینه برای «عین‌الیقین» باشد، فرمود: ﴿کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ ٭ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ﴾؛ هم‌اکنون که در دنیا هستید، جهنم را می‌بینید. همان بیان نورانی امیرمومنان(ع) در آن خطبه معرفی تقوا که فرمود: «فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا»، البته این در حدّ «کأنّ» است که کمتر از مقام «أنّ» است.
«علم‌الیقین» آن علمی است که با شهود همراه و زمینه شهود باشد، انسان بتواند بهشت و اهل آن را ببیند، دوزخ و اهل دوزخ را ببیند.
در قرآن کریم فرمود: عده‌ای از مردان الهی هستند که از اسرار و رموز کارهای دیگران باخبرند ﴿إِنَّ کِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ ٭ وَمَا أَدْرَاکَ مَا عِلِّیُونَ ٭ کِتَابٌ مَرْقُومٌ ٭ یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ﴾ بندگان اهل قُرب آنها که به قُرب فرایض یا نوافل بار یافتند و جزء مقرّبین هستند هم‌اکنون که در دنیا میباشند از نامه اعمال ابرار باخبر هستند، اینها نه تنها بهشت و اهل بهشت را می‌بینند، بلکه از اعمال و ضوابط اعمال ابرار در دنیا باخبرهستند،
اگر «علم‌الیقین» به این بارگاه منیع بار نیابد
این همان علمِ مصطلح حوزوی یا دانشگاهی است که مشکلی را حل نمی‌کند،
بلکه مشکل‌ساز است.
آفت ادراک این قال است و حال/ خون به خون شستن محال است و محال.
